Thursday, March 31, 2022

Pinta ng pagmamahal

PINTA NG PAGMAMAHAL

sikat na pinta yaong malibog umano
na naibenta ng tatlumpung milyong Euro;
batay sa ulat sa kasaysayan, may kwento
batay sa pangyayaring talagang totoo

isang matanda'y pinarusahang mamatay
sa gutom dahil daw nagnakaw ng tinapay;
sa panahon ni Haring Luis Labing-apat
ng Pransya, na sa lupit ay kilala't sikat

tanging dalaw ng preso'y babaeng anak n'ya;
makalipas ang apat na buwan, buhay pa
ang matandang lalaki't tila lumusog pa
kaya awtoridad ay labis na nagtaka

hanggang mabatid nila kung anong sikreto
babae pala sa ama'y nagpapasuso
hukom ay naawa sa nabatid na ito
ama'y pinatawad, pinalayang totoo

- gregoriovbituinjr.
03.31.2022

* litrato mula sa fb

Wednesday, March 30, 2022

Pambihirang pagkakataon

PAMBIHIRANG PAGKAKATAON

binigay ng kasaysayan ngayon
ay pambihirang pagkakataon

noon, labanan ng mga trapo
ngayon, pagkakataon na ito
kandidatong Pangulo'y obrero
Manggagawa Naman ang iboto!

ito'y di natin dapat sayangin
kasaysayan na'y panig sa atin

Ka Leody de Guzman, Pangulo
Ka Walden Bello, Bise Pangulo
para Senador, Luke Espiritu
Roy Cabonegro at D'Angelo

kandidatong palaban talaga
dala'y Partido Lakas ng Masa

mapanuri, makakalikasan
at nakikibaka sa lansangan
para sa karapatan ng bayan
para sa hustisyang panlipunan

h'wag sayangin ang pagkakataon
ipanalo natin sila ngayon!

- gregoriovbituinjr.
03.30.2022

Saturday, March 26, 2022

Libingan at kapak

LIBINGAN AT KAPAK

Talinghaga nina Gat Emilio Jacinto at Huseng Batute animo'y pinagtiyap. Ayon sa bayaning Jacinto sa ikatlong paksa ng kanyang akdang Liwanag at Dilim:

"Tayo'y huwag mainaman sa balat pagkat di kinakain at karaniwang magkalaman ng masaklap. Ang mga libingang marmol ay maputi't makintab sa labas; sa loob, uod at kabulukan."

Ayon naman sa makatang Jose Corazon de Jesus, na kilala ring Huseng Batute, sa ikalawang saknong ng kanyang tulang pinamagatang "Pagtatanghal" sa aklat na Jose Corazon de Jesus: Mga Piling Tula, pahina 82:

"Ano ang halaga ng ganda ng malas,
di gaya ng tago sa pagkakatanyag,
huwag mong tularan yaong isdang kapak, 
makisap ang labas, sa loob ay burak."

Anong tindi ng pagkakawangki ng kanilang talinghaga, kaya ako'y napaisip, at sa tuwa'y napagawa ng tula:

dalawa kong iniidolo
talinghaga'y halos pareho
bayaning Emilio Jacinto
at makatang Batute ito

sa labas, bagay na maganda
ay hinahangaan tuwina
ngunit huwag tayong padala
pagkat loob ay bulok pala

anong tindi ng pagmamasid
pagsusuri'y kanilang batid
pamanang sa atin ay hatid
upang sa dilim di mabulid

mga gintong palaisipan
para sa ating kababayan
nagmula sa kaibuturan
ng kanilang puso't isipan

taospusong pasasalamat
sa nabanggit na mga aklat
na kung iyong mabubulatlat
may gintong diwang masasalat

- gregoriovbituinjr.
03.27.2022

Pagmamahalan

PAGMAMAHALAN

mahal na ang tubig at kuryente
gasul, gasolina't pamasahe
at ang pangunahing binibili
bigas, sahog, isda, gulay, karne

anong tindi ng pagmamahalan
ng batayang pangangailangan
presyo'y sumisirit nang tuluyan
anong sakit sa puso't isipan

pagmamahalang bakit ganoon
sa mamamayang di makaahon
sahod nga'y nakapako lang doon
di na tumaas, di maibangon

"Sahod Itaas! Presyo Ibaba!"
ang sigaw ng mga manggagawa
kahilingang dapat lang at tama
upang sa hirap ay makawala

- gregoriovbituinjr.
03.27.2022

- litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa DOLE, 03.14.2022

Buwis

BUWIS

kung iyang buwis ng bayan
magamit sa kagalingan
ng mga kababaihan
aba'y sadyang ayos iyan

paano ang double burden
na kaytagal nang usapin
ang reproductive health pa rin
ay paano sasagutin

dinggin ang kanilang hiyaw
"Make taxes work for women" daw
na kapag iyong nanilay
ay makabuluhang tunay

ang "Make taxes work for women"
ay mahalagang usapin
panawagang dapat dinggin
ng pamahalaan natin

sa plakard, iyon ang tangan
ni Ka Leody de Guzman
ating kandidato naman
bilang Pangulo ng bayan

dinggin ang hiling at sabi
buwis - gamiting mabuti
wasto, sapat at maigi
para sa mga babae

- gregoriovbituinjr.
03.27.2022

- litratong kuha ng makatang gala noong Araw ng Kababaihan

Tula sa Earth Hour

TULA SA EARTH HOUR

nagpatay kami ng ilaw ngayon
dahil Earth Hour, mabuting layon
kaisa sa panawagang iyon
nakiisa sa magandang misyon

na sa pamamagitan ng dilim
maunawaan natin ang lalim
ng kalikasang animo'y lagim
pagkasirang nakaririmarim

imulat natin ang ating mata
upang kalikasan ay isalba
nagpabago-bago na ang klima
ang tao ba'y may magagawa pa

buksan din natin ang ating bibig
upang mapanira ay mausig
halina't tayo'y magkapitbisig
at iligtas ang ating daigdig

- gregoriovbituinjr.
03.26.2022

* litrato mula sa google

Lakas ng bisig

LAKAS NG BISIG

Manggagawa, binubuhay n'yo'y buong daigdigan
nilikha't pinaunlad ang ekonomya ng bayan
gumawa ng mga tulay, gusali, paaralan
highway, Senado, Kongreso, Simbahan, Malakanyang

Manggagawa, may kaunlaran nang dahil sa inyo
ngunit nagsisilbi sa mapagsamantalang amo
kulang sa pamilya ang sahod, kaybaba ng sweldo
gayong lipunan at bansa ang pinaunlad ninyo

tulad ng magsasaka, sa pawis ninyo nanggaling
ang ekonomya ng bansa at kinakain namin
subalit kayong Manggagawa'y naghihirap pa rin
dapat sarili n'yo'y tubusin sa pagkaalipin

kung wala kayong Manggagawa ay walang pag-unlad
ang sistemang kapitalismo'y sadyang di uusad
Manggagawa ang bayani, nagbigay ng dignidad
nagpaunlad ng daigdigan, ng bansa, ng syudad

Manggagawa, salamat sa lakas ng inyong bisig
subalit kapitalismo'y dapat nating malupig
tagapamandila ng sistemang ito'y mausig
pagkat mundong ito'y sa inyong nawalan ng tinig

- gregoriovbituinjr.
03.26.2022

Espasyong ligtas

ESPASYONG LIGTAS

espasyong ligtas ba ang M.R.T.
sa mga ginang at binibini
laban sa tarantado't salbahe
na kung makatingin ay buwitre
parang lalapain ang babae

buti't M.R.T.'y may paalala
na doon ay ipinaskil nila
Safe Spaces Act, tandaan mo na
sa text, facebook, saanmang lugar pa
bawal ang pambabastos talaga

salamat sa M.R.T. sa paskil
paalalang dapat magsitigil
ang sa social media'y nanggigigil
sa M.R.T. mismo'y di magpigil
sa kanilang libog, dagta't pangil

nais natin ng espasyong ligtas
kung saan wala nang mandarahas
mandarambong, trapong sukab, hudas
kundi lipunang pantay, parehas
na namumuhay tayo ng patas

- gregoriovbituinjr.
03.26.2022

* litratong kuha ng makatang gala habang nag-aabang ng tren sa M.R.T.

Friday, March 25, 2022

Ang takot sa debate

ANG TAKOT SA DEBATE

di kayang makipagdebate ng utak-diktador
magdikta lang ang alam ng kupal na horrorable
sasapitin ng masa sa kanila'y pulos trobol
anong gusto'y gagawin, que barbaridad, que horror

di kayang makipagdebate nilang mga kupal
na nasanay mamuno sa paraang diktaduryal
tulad ng kanilang amang sa bayan ay garapal
naku! kawawa ang bayan pag sila ang nahalal!

dahil sa debate makikita kung sino sila
kung karapat-dapat ba silang mamuno sa masa
subalit kung laging absent sa debate, alam na
aba'y mahahalata ang pagiging bugok nila

dahil maging diktador ang alam sa pamumuno
gayong ayaw ng tao sa ganyang klaseng pinuno
bentador ng bayan, berdugo ng masa, hunyango
di dapat iboto ang ganyang sukab at palalo

- gregoriovbituinjr.
03.25.2022

Thursday, March 24, 2022

Lakbay

LAKBAY

naglalakbay muli ang diwa
sa naroong di matingkala
na pilit kong inuunawa
pagkat sanhi ng mga gatla

kung saan-saan na sumakay
ang diwang patuloy sa nilay
sa dyip, sa tren lumulang tunay
sumakay ng di mapalagay

anong kahulugan ng bulok
at pagbaligtad ng tatsulok
dahil ba trapo'y nasa tuktok
na nananalo kahit bugok

bakit nga ba kalunos-lunos
ang buhay ng api't hikahos
saan kukunin ang pantustos
kung mga dukha'y laging kapos

lipunan pa ba'y aaralin?
kayhaba ba ng lalakbayin?
mga tulay ba'y tatawirin?
at tula ba'y patatawarin?

- gregoriovbituinjr.
03.24.2022

Wednesday, March 23, 2022

Kaytinding virus

KAYTINDING VIRUS

bago pa ang pandemya ng COVID
ay dama na sa mundo't paligid
ang virus na kaytinding pumatid
ng buhay ng maraming kapatid

kaytinding virus, di matugunan
at di rin ito mapag-usapan
dahil dukha lang ang tinamaan?
at di ang mayayamang iilan?

mabuti pa nga ang COVID 19
at buong mundo'y nagbigay pansin
laksa'y namatay, mayayaman din
walang sinino ang COVID 19

ngunit ang virus ng kagutuman
na naging salot sa daigdigan
pumatay ng laksang mamamayan
ay di man lang napapag-usapan

bakit? bakit ganyan ang naganap?
dahil tinamaan ay mahirap?
at di mayayamang tuso't korap?
pag kagutuman, walang mangusap!

subalit pagkain ang bakuna
paglutas dito'y di ba makaya?
dahil kapitalismo'y sistema?
mapangyurak sa dangal ng masa?

nalalantad ang katotohanan
mayaman kasi'y di tinamaan
kaya di mabigyang kalutasan
ang virus: ngalan ay KAGUTUMAN!

- gregoriovbituinjr.
03.24.2022
* litrato mula sa google

Punyal

PUNYAL

tahimik lang daw ako na para bang dalagang basal
kaya bakit tatanganan ang matalas na punyal
ng mga katagang baka makasugat ng dangal
subalit sa pagtula'y bakit daw napakadaldal

sadyang tunay, napakatahimik ng aking pluma
na madalas isulat ay pawang buntong-hininga
ng masang walang makapitan kundi mga sanga
ng isang punong tinawag nilang pakikibaka

ako'y nananahan sa mga sugat sa balikat
at binalikat ang mga sugatang nagsasalat
habang patuloy ang daloy ng dugong di maampat
nang manugat ang mga salitang sumasalungat

kumakapit man sa punyal ang masang nasa dilim
ay narito ang makatang nagbibigay ng lilim
sa mga dukhang ang sugat ay matagal nang lihim
na hayagang batid din ng trapong bulag at sakim

kayong kapit sa patalim, sa punyal, sa balaraw
magkapitbisig upang putlin ang gintong pamangaw
na pinulupot sa atin upang tayo'y maligaw
tayo'y magsikilos tungong paglaya balang araw

- gregoriovbituinjr.
03.23.2022

Sama-samang pagkilos

SAMA-SAMANG PAGKILOS

may kakamtin din tayo sa sama-samang pagkilos
upang mawakasan ang sistemang mapambusabos
upang makaalpas sa buhay na kalunos-lunos
upang guminhawa ang buhay ng kapwa hikahos

walang manunubos o sinumang tagapagligtas
ang darating, kundi pagkilos, samang-samang lakas
maghintay man tayo, ilang taon man ang lumipas
kung di tayo kikilos, gutom at dahas ang danas

mga kapwa api, kumilos tayong sama-sama
at iwaksi na ang  mapagsamantalang sistema
kaya nating umunlad kahit wala ang burgesya
na sa masa'y deka-dekada nang nagsamantala

kapara nati'y halamang tumubo sa batuhan
na di man diniligan, nag-aruga'y kalikasan
tulad ng mga dahong sama-samang nagtubuan
kumilos tayo't baguhin ang abang kalagayan

sa sama-samang pagkilos, tagumpay ay kakamtin
ito'y katotohanang sa puso't diwa'y angkinin
dudurugin ang sistemang bulok, papalitan din
ng makataong lipunang pinapangarap natin

- gregoriovbituinjr.
03.23.2022

Dagok

DAGOK

sumasagad ang dagok
sa masang nangalugmok
pagkat sistemang bulok
namayagpag sa tuktok

hawak man ng burgesya
sa kamay ang pistola
di magawa sa masa
ang pag-unlad na nasa

mapagpanggap na trapo
hunyangong pulitiko
kapitalistang tuso
donyang maluho't garbo

ang mga trapong bugok
sa bulsa nakasuksok
ng mayayamang hayok
sa perang di malunok

dukha'y sisinghap-singhap
buhay aandap-andap
kahit na nangangarap
makaalpas sa hirap

dagok sa pagkatao
ang sistemang ganito
pagkat walang prinsipyo
o pagpapakatao

- gregoriovbituinjr.
03.23.2022

Thursday, March 17, 2022

Save Diliman Creek

SAVE DILIMAN CREEK

pinta sa pader: Save Diliman Creek
alamin natin ang natititik
sapa bang ito'y hitik na hitik
sa dumi, upos, basura't plastik

nadaanan ko lang naman ito
at agad kinunan ng litrato
upang maipaalam sa tao
na may problema palang ganito

paalala na iyon sa bayan
panawagang dapat lang pakinggan
tungong "Malinis na Katubigan"
pati "Luntiang Kapaligiran"

pakinggan mo ang kanilang hibik
anong gagawin sa Diliman Creek?
tanggalan na ng basura't plastik!
ang sapang ito'y sagiping lintik

"Save Diliman Creek" ay ating dinggin
sapagkat kaytinding suliranin
magsama-samang ito'y sagipin
dapat linisin, ang wasto'y gawin

sana naman ay dinggin ng madla
maging ng pamahalaan kaya
ang ganitong problema sa bansa
upang masolusyunan ng tama

- gregoriovbituinjr.
03.18.2022

Wednesday, March 16, 2022

Tulaan sa 3.21

Ilang araw na lang, World Poetry Day na! May tulaan sa darating na Marso 21, 2022.

Nais mo bang magbasa ng tula, o makibahagi sa pagdiriwang ng World Poetry Day? Tara, sa BMP opis sa Pasig, sa 03.21.2022, sa ikaapat ng hapon hanggang ikawalo ng gabi. Ibidyo natin ang iyong pagtula.

Babasahin ang mga tulang nalathala na sa FB page na 101 Red Poetry for Ka Leody and Walden, at sa kanilang line up. O kung may ambag kang tula na nais mong basahin.

Maghahanda po kami ng puto, kutsinta't malamig na tubig lang po para sa ating poetry reading. Kita-kits!

TULAAN SA MARSO 21

tara't magtulaan tayo
ngayong Marso Bente-Uno
Araw ng Pagtula ito
World Poetry Day sa mundo

tara, bumigkas ng tula
hinggil sa obrero't dukha
hinggil sa danas na sigwa
hinggil sa mga makata

mga paksang samutsari
mutyang may magandang ngiti
at may mapupulang labi
paglutas sa isyu't sanhi

araw na ito'y tandaan
sabay nating ipagdiwang
dito, tayo'y magbigkasan
ng kinatha natin naman

- gregoriovbituinjr.
03.17.2022

Asam nila'y paglaya

ASAM NILA'Y PAGLAYA

kita natin ang maganda nilang nilalayon
"Ipanalo ang paglaya ng kababaihan!"
"Sagipin ang bayan mula sa diskriminasyon
at karahasan!" anong tindi ng panawagan

subalit bakit gayon? dahil ba sila'y api?
mabibigat ang danas, asawa'y nanggugulpi?
second class citizen ba ang tingin sa sarili?
turing ng sistemang patriyarkal sa babae?

"sa karahasan at diskriminasyon, sagipin
ang bayan!" suriin mo't panawagang kaylalim
di ba't sila'y kalahati ng daigdig natin?
tayong sa kanilang sinapupunan nanggaling!

samahan natin sila sa kanilang adhika
upang ipanalo ang asam nilang paglaya
palitan na ang sistemang bulok at kuhila
ng lipunang makatao't bayang manggagawa

- gregoriovbituinjr.
03.16.2022

* litratong kuha ng makatang gala noong Pandaigdigang Araw ng Kababaihan

Pagdalaw sa nayon

PAGDALAW SA NAYON

minsan, dumalaw kami sa nayon
ng maralitang may dalang layon
kami'y nagbigay ng edukasyon
paksa'y karapatan isang hapon

karapatan nila sa pabahay
ay pinag-aralan naming tunay
karapatang pantao'y matibay
na pundasyon ng dangal at buhay

kaya kami nama'y nalulugod
na karapatan ay itaguyod
dukha'y di madulas sa alulod
ng dusa't luhang kapara'y puntod

kundi mabuhay nang may dignidad
may kaginhawahang hinahangad
ang mabuhay nang di nagsasalat
kundi kabuhayan nila'y sapat

iyan din naman ang panawagan
ng kandidato sa panguluhan
at line up ng "Manggagawa Naman"
palitan ang bulok na lipunan

baguhin na ang sistemang bulok
walang trapong sa talino'y bugok
sa bulsa ng bwitre'y nakasuksok
na sistema'y nakasusulasok

masugpo na ang trapo't hunyango
at sistemang bulok na'y maglaho
lipunang makatao'y matayo
sa buong bansa, sa buong mundo

- gregoriovbituinjr.
03.16.2022

Tuesday, March 15, 2022

Panawagan

PANAWAGAN

asembliya nila'y dinaluhan
panawagan nila'y pinakinggan
dapat nang paigtingan ang laban
sa abotkayang paninirahan
at buhay na may dignidad naman

aba'y napakahalagang sadya
ng panawagan ng mga dukha
abotkayang pabahay sa gitna
ng mga problema, dusa't luha
ito kaya'y kanilang mapala

handa rin sila sa pagtutuos
kaya magagawa nilang lubos
magtagumpay, problema'y matapos
walang aasahang manunubos
kundi ang sama-samang pagkilos

Mabuhay ang Piglas Maralita
alam naming inyong magagawa
anong dapat upang kamting pala
ang inyong mga inaadhika
para sa mga kasapi't madla

- gregoriovbituinjr.
03.15.2022

* litratong kuha ng makatang gala, 02.27.2022

Monday, March 14, 2022

Sahod, Itaas; Presyo, Ibaba

SAHOD, ITAAS; PRESYO, IBABA

sagutan ang mga manggagawa:
"Sahod, Itaas! Presyo, Ibaba!"
sigawang naririnig ng madla
habang sa kalsada'y tumutugpa

kahilingan nila'y makatwiran
sinisigaw ay makatarungan
hiling na mapanuri, palaban
at dumadagundong sa lansangan

kaymahal na ng presyo ng bigas
nagmahal na rin ang presyo ng gas
sa probinsya, presyo ng sardinas
pareho sa N.C.R., ay, gasgas

kaya dapat din, sweldo'y pareho
sa N.C.R. at sa probinsya mo
niloloko na ang probinsyano
ng Regional Wage Board, sadyang tuso

kapitalista'y patatawirin
habang manggagawa'y lulunurin
dapat Regional Wage Board buwagin!
manggagawa'y niloloko lang din

- gregoriovbituinjr.
03.15.2022
litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa harapan ng DOLE, 03.14.2022

Dagdag sahod

DAGDAG SAHOD

makabuluhang dagdag sahod
ng manggagawa, ipaglaban
makatarungan kung masunod
ang wasto nilang kahilingan

mga manggagawa na'y gipit
sa kakarampot nilang sweldo
kaya kanilang ginigiit
na mapataas naman ito

minimum wage ng manggagawa
suriin mo't kaybabang tunay
lalo sa probinsya sa bansa
kaya dapat sweldo'y magpantay

pambansang minimum na sahod
na sevenhundred fifty pesos
kahilingang tinataguyod
upang pamilya'y makaraos

one thousand six hundred pesos daw
ayon sa NEDA ang living wage
kalahati lang pag pinataw
ay sapat na pang-minimum wage

kapitalista'y tubong limpak
kaya bulsa'y di masasaktan
obrero'y di gapang sa lusak
kung kahilingan ay pagbigyan

manggagawa, magkapitbisig
upang simpleng hiling n'yo'y kamtin
iparinig ang inyong tinig
pamahalaan nawa'y dinggin

- gregoriovbituinjr.
03.14.2022

litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos niyang nilahukan

Sunday, March 13, 2022

Putikang daan

PUTIKANG DAAN

lulusong ka sa putikan
sa araw-araw ba naman
pagkat doon ang tahanan
sa makipot na looban

pader pa'y nakatagilid
ang banta nito'y di lingid
parang pansakal na lubid
nakakapatid ng litid

sila'y iskwater sa turing
bahay ay di nila angkin
pag minsan, walang makain
may pagpag, di gugutumin

iskwater na nalalantad
sa progresong tila huwad
istrukturang pinaunlad
nagniningning ngunit hubad

umunlad ang mga tulay
at gusaling matitibay
di umunlad dukhang buhay
na animo'y nasa hukay

maalikabok ang daan
lalo't araw, kainitan
dahil kagabi'y umulan
ay nagputik ang lansangan

nasaan na ang pag-unlad
kung putik ang nilalakad
dukha'y ginhawa ang hangad
ngunit sa hirap ay babad

ang daan man ay maputik
kung masa'y magkapitbisig
kung karapatan ay giit
kakamtin din yaong langit

- gregoriovbituinjr.
03.13.2022
* litratong kuha ng makatang gala sa pinuntahang lugar ng maralita

Makipot sa looban

MAKIPOT SA LOOBAN

napakakipot ng daan
sa pinuntahang looban
mga dukha'y tinitirhan
ang lupang di ari't yaman

baka mapalayas sila
sa lupang di pa kanila
nagpapatulong ang masa
sa pananahanan nila

bahay nila'y dikit-dikit
barongbarong, maliliit
pag apoy ay pinarikit
sunog na sa isang saglit

bakit sistema'y ganito
ang tanong nila't tanong ko
silang mamamayan dito
ay iskwater sa bayan ko

araw-gabi, kumakahig
nagugutom, inuusig
silang mga walang tinig
ay dapat magkapitbisig

ganyang buhay sa looban
hirap din ang kalooban
ang kaginhawahang asam
ay kailan makakamtan

- gregoriovbituinjr.
03.13.2022
* litratong kuha ng makatang gala sa pinuntahang lugar ng maralita

Saturday, March 12, 2022

Panawagang pangkalusugan

PANAWAGANG PANGKALUSUGAN

mahalagang pundasyon ng mga kababaihan
ang ipaglaban ang kalusugan ng mamamayan
namnamin lamang natin ang kanilang panawagan
nang pinaglalaban nila'y ating maunawaan:

"Pandemya sa kalusuga't kahirapan, wakasan!"
"Universal Health Care ay ipatupad at pondohan!"
panawagang mapagpalaya sa kababaihan
hiling nilang dapat tugunan ng pamahalaan

na kung si Ka Walden Bello na ating kandidato
ay maipanalo't mauupong Bise Pangulo
panawagan ng kababaihan ay sigurado
matutupad ang makatarungang hiling na ito

kaya sa kalusugan ng bayan, kasangga natin
sina Ka Leody de Guzman, lalo si Ka Walden
kaya patuloy nating isulong ang adhikain
sa kalusugan ng sambayanan, ating mithiin

- gregoriovbituinjr.
03.13.2022
* litratong kuha ng makatang gala sa rali noong Araw ng mga Kababaihan    

Ka Leody para sa Climate Justice

KA LEODY PARA SA CLIMATE JUSTICE

pambato natin sa panguluhan
Ka Leody de Guzman ang ngalan
manggagawa, makakalikasan
may prinsipyo, may paninindigan

sa Climate Walk, siya'y nakiisa
ako'y saksi nang siya'y sumama
sa unang araw d'un sa Luneta
santaon matapos ang Yolanda

Climate Justice ay kanyang unawa
bilang isang lider-manggagawa
pinaliliwanag niyang sadya
kalagayan ng klima sa madla

ako ang kanilang kinatawan
sa Climate Walk, mahabang lakaran
mula Luneta hanggang Tacloban
kinaya rin, nakatapos naman

Ka Leody'y ayaw ng Just-Tiis
ang kanyang adhika'y Climate Justice
climate emergency'y bigyang hugis
nang serbisyo sa tao'y bumilis

sa Climate Justice, ating pambato
si Ka Leody para pangulo
kung nais natin ng pagbabago
Manggagawa Naman ang iboto

- gregoriovbituinjr.
03.12.2022

Friday, March 11, 2022

P750 minimum wage para sa lahat

P750 MINIMUM WAGE PARA SA LAHAT

minimum na sweldong pitongdaan limampung piso
sa buong bansa para sa ating kapwa obrero
plataporma ito ng ating mga kandidato
kayganda, na siyang ipatutupad pag nanalo

di gaya ngayon, Regional Wage Board umiiral pa
kaya iba ang sahod ng obrero sa probinsya
sa N.C.R. nga, five hundred thirty seven pesos na
habang three hundred pesos lang doon sa Cordillera

apatnaraan dal'wampung piso sa Gitnang Luzon
at apatnaraang piso naman sa CALABARZON
sa MIMAROPA, three hundred twenty pesos lang doon
sa Bicol, kaybaba, three hundred ten pesos lang iyon

mas mataas sa BARMM kaysa Bicol ng kinse pesos
parang Eastern Visayas, three hundred twenty five pesos
sa Western Visayas ay three hundred ninety five pesos
sa rehiyon ng Davao, three hundred ninety six pesos

gayong halos pare-pareho ang presyo ng bigas
sa lahat ng rehiyon, kahit presyo ng sardinas
bakit sweldo'y magkaiba pa, dapat iparehas
ganito ang nais natin, isang lipunang patas

gayong sa loob ng pagawaan, sahod at tubo
ang pinagbatayan, di dahil lugar ay malayo
kaya pag ating pambato'y manalo, napipinto
na ang Regional Wage Board ay tuluyan nang maglaho

pantay-pantay na sweldo sa lahat ng manggagawa
di pa living wage ang pinag-uusapan ng madla
seven hundred fifty pesos minimum wage sa bansa
ito'y makatarungan lang, obrero'y guminhawa

- gregoriovbituinjr.
03.12.2022

Pinaghalawan ng datos:
https://nwpc.dole.gov.ph/?s=provincial+minimum+wage
https://nwpc.dole.gov.ph/regionandwages/national-capital-region/
https://allthebestloans.com/blog/minimum-wage-in-the-philippines

Thursday, March 10, 2022

Hustisya sa Klima, Ngayon Na!

HUSTISYA SA KLIMA, NGAYON NA

dinig ko ang talumpati ni David D'Angelo
talagang mapapaisip ka kapag ninamnam mo
lalo't sinabi ang pag-iinit ng klima, mundo
na sa loob ng walong taon, lalala pa ito

habol natin, huwag umabot ng 1.5 degree
ang pag-iinit ng mundo, ngunit kanyang snabi
doon sa nilahukang rali, ito pa'y titindi
baka sa walong taon, abot na'y dalawang degri

nakababahala ang nangyayari sa daigdig
habang ang bansang Ukraine ay pilit na nilulupig
dahil daw sa fossil fuel, gerang nakanginginig
sa nangyayaring climate change pa'y anong dapat tindig

si D'Angelo, sa Senado'y kandidato natin
sa kanyang talumpati ay sinabi nang mariin
pagsusunog ng fossil fuel ay dapat pigilin
pagpapatakbo ng coal plants ay dapat sawatain

subalit mga iyon ay pagbabakasakali
makapangyarihang bansa'y gagawin ang mungkahi?
malaking katanungan, di iyon gayon kadali
dapat ngang mag-organisa para sa ating mithi

dapat Annex 1 countries ay pagbayarang totoo
ang nangyayari sa lahat ng bansang apektado
karaniwang mamamayan ay kumilos ding todo
upang mapigilan na ang nagaganap na ito

asam nating itayo ang makataong lipunan
na walang sinusunog na fossil fuel o coal plants
kung saan pantay, walang mahirap, walang mayaman
may karapatang pantao't hustisyang panlipunan

- gregoriovbituinjr.
03.11.2022
* litratong kuha ng makatang gala noong Women's Day

Ang planong aklat na "101 RED POETRY para kina Ka Leody, Walden at sa kanilang line-up"


ANG PLANONG AKLAT NA "101 RED POETRY PARA KINA KA LEODY, WALDEN AT SA KANILANG LINE-UP"
Maikling sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr.

Isang pambihirang pagkakataon ang ibinigay ng kasaysayan kina Ka Leody De Guzman na tumatakbong pangulo ng bansa, Propesor Walden Bello para sa pagkabise-presidente, Atty. Luke Espiritu, Roy Cabonegro at David D'Angelo bilang mga senador, at sa ating PLM (Partido Lakas ng Masa) partylist.

Pambihirang pagkakataon din ito upang muling maging aktibo ang inyong lingkod na kumatha ng tula at payabungin ang tinatawag na panitikang proletaryo o panitikan ng uring manggagawa. Ika nga noon ng guro kong si Rio Alma sa aking mga tula ay pulos daw social realism. Ibig sabihin, pagkatha ng tula batay sa reyalidad ng nangyayari sa lipunan. Ibig sabihin din, kaiba sa kanilang panukalang Modernismo sa pagtula.

Pambihirang pagkakataon din ito sa tulad kong makatang maglulupa na makapaglathala ng aklat na "101 RED POETRY para kina Ka Leody at Walden at sa kanilang line-up" lalo na't naunang naglabas ng aklat na "100 Pink Poems para kay Leni" ang animnapu't pitong (67) kilalang makata sa bansa, sa pangunguna ng makatang Rio Alma, na pambansang alagad ng sining o National Artist sa ating bansa.

Subalit ang inilalabas nating aklat na "101 Red Poetry..." ay hindi bunsod ng inggit dahil nakapaglabas sila ng mga tula para kay Leni Robredo na ikinakampanya nilang pangulo. Hindi lang ito bunsod na dapat kong ikampanya ang aking ninong sa kasal na si Ka Leody De Guzman bilang pangulo, at ang buo niyang line-up. Higit sa lahat, ito'y bunsod ng tungkulin ko bilang makata na gisingin, ibangon, at payabungin pa ang tila naghihingalong panitikang proletaryo sa bansa. 

Ito'y bunsod din ng tungkulin ko bilang makatang aktibista na ipaunawa ang tunggalian ng uri sa masang Pilipino laban sa mga tula ng mga elitistang nasa toreng garing. Ito'y panitikan mula sa ibaba, mula sa putikan ng iskwater, mula sa pagawaan ng mga unyonistang nakawelga, mula sa kababaihang nakikibaka, mula sa mga maralitang dinedemolis ang kanilang mga tahanan, mula sa kabataang nais ng mas maayos at dekalidad na edukasyon, mula sa mga magsasakang nagpapakain sa buong lipunan subalit nananatiling mahirap, mula sa mga vendor na nagsisikap maghanapbuhay ng marangal subalit pinagbabawalang magtinda, na madalas ay hinuhuli ng mga pulis o nakikipaghabulan pa sa mga taong gobyerno, mula sa mga inosenteng taong biktima ng extrajudicial killings sa bansa, mula sa piitan ng mga bilanggong pulitikal, mula sa panawagang karapatang pantao at hustisyang panlipunan. Ah, napakaraming api at pinagsasamantalahan sa lipunan, at kulang ang 101 tula upang ilarawan, ikwento at itula lahat sila.

Working-in-progress pa ang mga kathang tulang ito na sinimulan lamang noong Marso 1, 2022, at balak matapos at malathala na sa mismong Mayo 1, 2022, Pandaigdigang Araw ng Manggagawa. At dahil nais nating maabot ang gayong bilang ay aktibo tayong tula ng tula sa bawat araw. Kaya noong Marso 1, 2022 ay nalikha na ang facebook page na 101 Red Poetry for Ka Leody and Walden, bagamat Ingles ay nasa wikang Filipino ang mga tula.

Subalit bakit 101 imbes na 100, tulad ng libro ng mga makata para kay Leni? Una, dahil bihira sa mga manunulang kabilang sa 101 ang talagang tumutula. Marahil ako lamang. Nakapagpasa sa akin si Ka Tek Orfilla, Bise Presidente ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), kung saan ako ang sekretaryo heneral, ng dalawang pahinang may labing-isang (11) tula hinggil sa pagtakbo nina Ka Leody, na nais kong isama sa 101. Ikalawa, ang 101 ay kadalasang inilalakip sa mga subject sa kolehiyo bilang pundamental o pangunahing pag-aaral hinggil sa isang paksa. Halimbawa, Rizal 101, Human Rights 101, Sociology 101, at iba pa. Ibig sabihin, para sa mga bagito pa sa kolehiyo, o bagito pa sa paksang iyon. Tulad ng ilang kilala kong aktibista't maralita na bihirang sumusulat ng tula datapwat paminsan-minsan ay nakakapagsulat ng tula.

Subalit bakit Red Poetry? Dahil ba Pink Poems ang inilathala para kay Leni? Marahil nga, labanan din ito ng mga kulay. Kulay pula bilang tindig ng mga manggagawa. Kulay pula dahil pag lumabas ang mga manggagawa at lumahok sa pagkilos tuwing Mayo Uno, lahat sila o mayorya sa kanila ang nakapula. Ang pula ay kulay ng kagitingan, kulay ng pakikibaka ng ating mga bayani. Kulay ng katapangan na kahit masugatan ay hindi susuko. Kulay ng manggagawa. Ang pink ay malabnaw na pula o may halong dilaw kaya lumabnaw.

Kaya ang paglalathala ng 101 Red Poetry ay isang pagkakataon upang ilathala ang tula ng mga nasa ibaba, mga marginalized o sagigilid o nasa laylayan ng lipunan. Kung nais mong makibahagi sa proyektong ito, inaanyayahan kitang ilathala mo sa iyong fb account ang iyong tula, at kung mamarapatin mo, at bilang editor ng page at ng lalabas na aklat, ay karapatan kong ilathala iyon kung naaayon at di mapanira sa ating mga kandidato. 

Ang maglalathala ng aklat ay ang Aklatang Obrero Publishing Collective na aking pinamamahalaan simula pa noong taon 2007. Nakapaglathala na ito ng maraming aklat ng tula, at mga aklat ng kasaysayan hinggil kina Macario Sakay, Andres Bonifacio, Emilio Jacinto, Che Guevara, Ka Popoy Lagman, at Lean Alejandro. Ang disenyo ng pabalat ng aklat sa sanaysay na ito ay draft o borador pa lamang. Maaari pa itong mapaunlad. Subalit gustong-gusto ko ang litrato ng dyip na may poster nina Ka Leody, dahil sumisimbolo ito ng karaniwang taong ipinaglalaban nina Ka Leody, Ka Walden at ng kanilang line-up.

May plano rin tayong tulaan ng Red Poetry o Pulang Tula sa mga sumusunod na araw: Marso 21 - World Poetry Day; Abril 2 - Balagtas Day, na magandang ilunsad sa plasa kung saan may rebulto ang makatang Francisco Balagtas sa Pandacan, Maynila; at sa hapon o gabi ng Mayo Uno 2022 matapos ang rali ng mga manggagawa.

Tara, magtulaan na tayo, at magpasa na kayo ng tula para sa 101 Red Poetry para kina Ka Leody, Walden, at sa kanilang line-up.

Sinulat sa opisina ng manggagawa sa Lungsod ng Pasig
Marso 11, 2022

Panawagan ng kilusang ORIANG

PANAWAGAN NG KILUSANG ORIANG

"Ipanalo ang paglaya ng kababaihan!"
at "Sagipin ang bayan mula sa kahirapan!"
dinggin ang mariing hiyaw ng kilusang ORIANG
at damhin ang katapatan ng paninindigan

silang mga babae'y di dapat binabastos
Safety Spaces Act, VAWC Act, alaming lubos
di dapat mga buhay nila'y kalunos-lunos
dahil sa hirap na dulot ng pambubusabos

sinumang babae'y larawan ng ating ina
lalo't tayo'y mula sa sinapupunan nila
ika nga, kung kaya ng lalaki, kaya nila
ngunit kanilang sweldo'y di patas sa pabrika

double burden, dobleng pasanin ang maririnig
sa mga babaeng tila nawalan ng tinig
paano lalaya, dinggin ang kanilang tindig
unawain silang kalahati ng daigdig

ang panawagan ng Oriang ay dapat malirip
paano bang bayan sa kahirapan masagip
ang paninindigan nila'y walang kahulilip
kundi paglaya nilang sa puso halukipkip

- gregoriovbituinjr.
03.11.2022
* litratong kuha ng makatang gala noong Women's Day

Wednesday, March 9, 2022

Salot na kontraktwalisasyon ay iskemang linta

SALOT NA KONTRAKTWALISASYON AY ISKEMANG LINTA

tunay na salot sa manggagawa
ang kontraktwalisasyong malubha
walang seguridad sa paggawa
benepisyo ng obrero'y wala

kontrata'y apat o limang buwan
di paabuting anim na buwan
sa kapitalista nga'y paraang
di maregular sa pagawaan

kontraktwalisasyon ay iskemang
inimbento ng kapitalista
manpower agencies, likha nila
upang magsamantala talaga

upang karapatan sa paggawa
ay maikutan nila't madaya
iskema itong kasumpa-sumpa
para sa tubo, iskemang linta

dugo't pawis ng obrero'y dilig
sa pagawaan, sakal sa leeg
obrero, kayo'y magkapitbisig
upang iskemang ito'y malupig

laway lang ang puhunan, pera na
manpower agencies ay kaysaya
walang gawa, bundat pa ang bulsa
lintang tunay sa sahod ng masa

durugin ang kontraktwalisasyon
wasakin na ang salot na iyon
sa manggagawa, ito ang misyon
kung nais na sila'y makaahon

kaya manggagawang kandidato
natin sa halalan ay iboto
pag sila'y ating naipanalo
salot ay bubuwaging totoo

- gregoriovbituinjr.
03.10.2022        

Ang landas na nais kong matahak

ANG LANDAS NA NAIS KONG MATAHAK

kung sakali mang ako'y apihin
ng sinumang gago'y didibdibin
sila'y tiyak kong kakalabanin
madugong landas man ang tahakin

dahil nais ko'y kapanatagan
ng isipan at ng kalooban
subalit akin nang nakagisnan
ang kabulukan sa ating bayan

ayos daw ang kontraktwalisasyon
para sa kapitalistang miron
ngunit sa obrero'y salot iyon
na dapat lang wakasan na ngayon

ayos lang daw yumaman ang trapo
malaki raw ang sahod ng tuso
ngunit walang pagpapakatao
serbisyo'y ginawa nang negosyo

ayos lang daw maapi ang dukha
kaya dapat daw silang mawala
basura raw sa mata ng madla
pangmamata na nila'y malala

karapatang pantao'y nawasak
tao'y pinagagapang sa lusak
kaya landas kong nais matahak
sistemang bulok ay maibagsak

- gregoriovbituinjr.
03.09.2022

Monday, March 7, 2022

Sa Rali ng Kababaihan

SA RALI NG KABABAIHAN

naroon silang kandidatong lumahok sa rali
ng grupong Oriang, silang sa bayan na'y nagsisilbi
nagtalumpati't pinagtanggol ang mga babae
mula sa karahasan ng mga trapo't buwitre

unang nagtalumpati ay si Tita Flor ng Oriang
at sumunod ang ating pambato sa panguluhan
ang lider-manggagawang si Ka Leody de Guzman
sunod si Walden, Ka Luke, David D'Angelo naman

Pandaigdigang Araw ng Kababaihan ngayon
at plataporma nila'y inilatag nila roon
nagtalumpating may galit man ngunit mahinahon
dahil inupakan yaong katunggali't si Gadon

na bastos sa kababaihan, dahil walang modo
may-akdang si Raisa Robles ay binastos umano
habang divorce bill ay nilatag ni Ka Walden Bello
at hinggil sa kalikasan kay David D'Angelo

mga plataporma iyong patungo sa paglaya
ng kababaihan sa bulok na sistema't sigwa
karapatan, climate justice, kayraming isyu't paksa
na kanilang tangan upang ipagtanggol ang madla

ipagtanggol laban sa tuso, buwitre't gahaman
upang mga kababaihan ay maprotektahan
Mabuhay ang Oriang! Mabuhay ang kababaihan!
Mabuhay silang kandidato natin! Tayo Naman!

- gregoriovbituinjr.
03.08.2022
* litratong kuha ng makatang gala sa dinaluhang rali

Sunday, March 6, 2022

Dahon

DAHON

"Tayo'y Mga Dahon Lamang," anang awit ng ASIN
dahon sa matatag na punong kinapitan natin
pakinggan mo ang awit, talinghaga'y anong lalim
subalit mauunawaan din ng tulad natin

nakakapit sa sanga'y matibay kahit maginaw
ang gabing ang mga kuliglig ay pumapalahaw
ang bitaminang pampalakas ay sinag ng araw
dahon tayong pag nalagas sa puno'y maninilaw

tayo'y dahon ng punong matatag at nasa lupa
di tulad ng elitistang mapangmata sa dukha
tayo'y karaniwang taong nabuhay sa paggawa
ang matatag na puno'y daigdig, o buong bansa

dahong di parehas ang tubo, iba-ibang uri
may mapagsamantala sa lipunan, naghahari
may laksa-laksang naghihirap at kumain dili
may nabubuhay sa lakas-paggawa, anluwagi

kaya kami'y nangangarap ng pantay na lipunan
na sistema'y di nakakasira ng kalikasan
na hustisya'y di para sa mayaman o iilan
sa yaman ng lipunan, dapat lahat makinabang

oo, tayo'y dahon lamang sa munti nating mundo
ngunit dapat karapatang pantao'y irespeto
hustisyang panlipunan ay pairaling totoo
at itayo na natin ang lipunang makatao

- gregoriovbituinjr.
03.07.2022    

Sa Sitio Nagpatong

SA SITIO NAGPATONG

mga magsasaka / ng Sitio Nagpatong
yaong pinuntahan / sa'mi'y sumalubong
laking kagalakan / ang magkita roon
tungkol sa problemang / palupa ang layon

maraming salamat / at kami'y tinanggap
sa munting bulwagan / ng kapwa mahirap
mga lider doon / ay nakipag-usap
upang suliranin / ay aming magagap

anang tagaroon, / bawal ang bisita
kaya problema rin / yaong mga gwardya
mabuti na lamang / ay nagkakaisa
yaong nakausap / naming magsasaka

pinakilala rin / ating kandidato
ang lider-obrero / sa pagkapangulo
ng bansa, para sa / karapatan ninyo
para may kasangga / sa paggogobyerno

mahalagang tunay / yaong talakayan
problema sa lupang / dapat matugunan
lider pa'y kasama / pa sa pagawaan
noon ng ating Ka / Leody de Guzman

- gregoriovbituinjr.
03.07.2022
* nagtungo rito minsan ang pamunuan ng KPML
* litratong kuha ng makatang gala sa nasabing pamayanan

Friday, March 4, 2022

Tibak

TIBAK

nais kong mabuhay / nang may katuturan
na nirerespeto / bawat karapatan
ipinaglalaban / yaong katarungan
na dapat makamit / nitong mamamayan

kaya aking nais / maisulat lagi
ang pakikibaka / ng inaaglahi
kawalang hustisya'y / di na maaari
dapat nang pawiin / ang panduduhagi

ako'y isa lamang / karaniwang tao
subalit niyakap / sa puso'y prinsipyo
ng uring obrero / o ng proletaryo
babaguhin itong / nasisirang mundo

simple ang layunin, / payak na adhika
na para sa masa't / uring manggagawa
ito ako, simpleng / lider-maralita
pagbabagong nais / ay para sa madla

nais kong pukawin / bilang manunulat
itong sambayanan / ay aking mamulat
upang baligtarin / tatsulok na sukat
kung ito'y magawa / maraming salamat

- gregoriovbituinjr.
03.05.2022

Thursday, March 3, 2022

Sa hagdanan

SA HAGDANAN

aakyatin ko ang kalangitan
ng mga diyos ng kapalaran
upang iprotesta ang kawalan
ng ginhawa nitong taumbayan

bakit para kayong mga bingi
sa hinaing ng kumain dili
nahan kayo sa daing ng api
kundi sa sofa n'yo nawiwili

bakit para kayong mga bulag
gayong sikreto'y ibinubunyag
sinong nagparusa sa lagalag
na dukhang wala namang nilabag

tama lang ibagsak kayong poon
ng salot na kontraktwalisasyon
deregulasyon, pribatisasyon
na pahirap lang sa madla't nasyon

akyatin na ang hagdan ng langit
at ibagsak ang poong kaylupit
upang ang sistemang nasa bingit
ay mapalitan na nating pilit

- gregoriovbituinjr.
03.03.2022

Tuesday, March 1, 2022

Huwag magyosi

HUWAG MAGYOSI

pininta sa dyip ang "No Smoking!"
at may "Please" pa, aba'y anong galing!
pakiusap na ito't matining
sa mananakay, tao'y nagising

patakaran sa lupang hinirang
nang kapwa pasahero'y igalang
kung may magyosi sa dyip, malamang
baka may magkasakit na lamang

paano pag nagkasakit tayo
biglang hinika, biglang inubo
babayaran ng nagyosing ito?
ang nagkasakit na pasahero?

salamat at tayo'y sinasagip
mula sa bantang pagkakasakit
buti't hininga'y di na sumikip
dahil sa taong yosi ang hirit

may ismoking erya, doon sila
huwag sa dyip o harap ng masa
ito'y pagrespeto ngang talaga
sa pasaherong tulad din nila

- gregoriovbituinjr.
03.02.2022

Kasangga ng manggagawa

KASANGGA NG MANGGAGAWA

kakampi ng trapo o kasangga ng manggagawa?
kakampi ng dilawan o kasangga ng paggawa?
kakampi ba ng gahaman o kasangga ng dukha?
kakampi ba ng kanan o kasangga ng kaliwa?
kakamping kapitalista o kasanggang dalita?

sino bang kakampi at sinong kasangga ng masa
upang tuluyang baguhin ang bulok na sistema
habang ang daigdig ay pinapaikot ng pera
habang kayraming dukha'y patuloy na nagdurusa
pag-aralan ang lipunan at dalang pulitika

bakit hustisya'y pangmayaman, di pantay ang batas
bakit may ilang mayaman, dukha'y laksa, di patas
nais nating lipunang ang palakad ay parehas
ibaba ang presyo ng bilihin, sahod itaas
proseso'y respetuhin, walang basta inuutas

dapat nang magkaroon ng pagbabago sa bayan
baligtarin ang tatsulok, durugin ang gahaman
kaya ang panawagan namin: Manggagawa Naman!
lider-manggagawa ang ilagay sa panguluhan
ang subok na sa pakikibaka'y ipwesto naman

- gregoriovbituinjr.
03.01.2022

Salà ng ina

SALÀ NG INA ano kayang klase siyang ina? na binugaw ang apat na anak na edad dalawa, apat, anim at panganay na labingdalawa paglabag na iyon...