Hatid

HATID

wala ka raw doon noong panahon ng marsyalo

anang matanda't makagintong panahon sa iyo

wala rin tayo noong panahon ni Bonifacio

panahon ni Julius Caesar ay nabasa lang ito

marsyalo, wala ka pa nang karapata'y siniil

maganda raw ang gintong panahon, anang matabil

ay, wala rin tayo nang si Bonifacio'y kinitil

noong Romano sa kapangyariha'y nanggigigil

inihahatid ka sa nais burahing gunita

na sa katotohanan ay wala kang mapapala

payag ka bang kasaysayan ay sinasalaula?

upang krimen nila sa baya'y mapawi't mawala?

dapat lang nating ipaglaban ang dangal ng bayan

ang gunita ng dinahas, iwinala't pinaslang

di dapat halibyong ang umiral sa kasaysayan

katotohanan ay huwag ihatid sa kawalan

- gregoriovbituinjr.

07.29.2022

halibyong - fake news, ayon sa UP Diksiyonaryong Filipino, p.426

Pagsulong

PAGSULONG

10 pantig bawat taludtod

kumakalat na ang alimuom

at tumitindi ang halibyong

kaharap man natin ay linggatong

maging positibo sa pagsulong

- gregoriovbituinjr.

07.26.2022

talasalitaan: 

alimuom - tsismis, ayon kay national artist poet Rio Alma

halibyong - fake news, ayon sa UP Diksiyonaryong Filipino

linggatong - ligalig, nabanggit sa Florante at Laura ni Balagtas

Tsismis ay alimuom

TSISMIS AY ALIMUOM

tsismis ay alimuom, anang Rio Alma

sa isang sanaysay niyang aking nabasa

na iniulat naman ni Ambeth Ocampo

na sa ngayon ay binabanatan nang todo

mas matindi pa raw sa pakpak ng balita

yaong alimuom, sabi pa ng makata

singaw galing sa lupa matapos ang ambon

o ulan, tsismis ay lumitaw ding ganoon

historya'y tsismis daw, anang isang Ella Cruz

tila ba turo sa paaralan ay kapos

dapat sa historya'y may fact check at batayan

di basta narinig, iyon na'y kasaysayan

ah, dalawang iyon ay dapat pag-ibahin

di tsismis ang kasaysayan ng bayan natin

maraming dapat gawin kung ganyan ang batid

ng henerasyon ngayon, kilos na, kapatid

- gregoriovbituinjr.

07.18.2022

Talasalitaan:

* alimuom - singaw na galing sa lupa pagkatapos ng ulan o ambon, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p. 34

* tsismis - mula sa Espanyol na chismes, kaswal na usapan o balita hinggil sa ibang tao, karaniwang kaugnay ng mga detalyeng hindi kumpirmadong totoo, UPDF, p. 1279

Tagaiku

TAGAIKU

nais kong kathain ay TAGAIKU

animo'y kalahating soneto

ah, kaygandang kumbinasyon nito

pinagsama ang TAnaGA't haIKU

tanaga'y tigpipito ng pantig

sa saknong ay magkakapitbisig

haiku'y lima-pito-limang pantig

puntirya ko'y bulok na sistema

tinitira'y tuso't palamara

paksa't pangarap para sa masa'y

kamtin ang panlipunang hustisya

halina't subukang mag-TAGAIKU

at ilatag ang angking prinsipyo

habang tayo pa'y nasa huwisyo

- gregoriovbituinjr.

07.17.2022

Mamon

MAMON

bakit ayokong kumain ng mamon?

mas nais ko pa'y pandecoco, monay,

ensaymada, pandesal, anong tugon?

ngunit mamon? ako'y di mapalagay...

dahil ba sa lasa'y tinatanggihan

ang mamon upang meryendahing tunay?

dahil ba malagkit sa lalamunan?

di ba masaya't malasang tinapay?

ako'y aktibistang babad sa rali

makatang sa bayan ay nagsisilbi

minsan sa isang pagkilos nahuli

sinubo sa aki'y mamon, malaki

pinasok sa bibig kong sapilitan

nang kamao'y bumaon pa sa tiyan

habang bibig ko'y kanilang tinakpan

santimbang tubig ang sumunod naman

namilipit ako, di kaya iyon

kaya di nagmamamon mula noon

nagbabalik ang matinding kahapon

pandecoco na lang, huwag lang iyon

- gregoriovbituinjr.

07.16.2022

Kadastro

KADASTRO

ilang beses kong narinig sa usaping palupa

ang salitang KADASTRO sa isyu ng maralita

na sa pananaliksik pala'y salitang Kastila

ang sukat ng lupa sa lungsod at sa lalawigan

ay nasusulat sa kadastro na isang talaan

na iniingatan sa nakatalagang tanggapan

kaya sa isyung pabahay ng kapwa mahihirap

ang usaping ito'y dapat mabatid naming ganap

lalo't ipinaglalaban ang tahanang pangarap

magkaroon ng bahay ay karapatang pantao

ngunit bawat metro kwadrado ng lupa'y magkano

mura sa malayo, mahal na pag may market value

aaminin ko, na di pa ako nakakakita

ng kadastro sa pampamahalaang opisina

na sa aking haraya, ito ba'y matriks o mapa?

nakita ko dati ay mapa ng lugar, may sulat

nakadrowing ang lupa, marahil may mga sukat

iyon ba'y kadastro, kung hindi pa, daghang salamat

- gregoriovbituinjr.

07.14.2022

* litrato mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p. 539

Lingo

LINGO

limang piso lang ang bigay ni Tatay, naholdap pa

sa underpass ng Kiyapo, ah, nabigla talaga

wala nang pamasahe't baon, at nanginginig na

natigilang ilang saglit, di alam ang gagawin

sa gayong kalagayang di ko sukat akalain

ngunit ang holdaper, pagkatulala ko'y napansin

kaya sisenta'y singko sentimos na pamasahe

ang inabot sa akin nang ako'y makabiyahe

marahil, upang di rin mapansin ang insidente

umiyak ba ako? baka... di ko na naramdaman

basta alam ko'y nakapasok pa ng paaralan

ah, isa iyong di malilimutang karanasan

hayskul ako noon, persyir o nasa unang antas

nang maganap ang pagkaulalo ng mandurugas

na baka di nangyari kung lipunan sana'y patas

- gregoriovbituinjr.

07.12.2022

* lingo - (1) pataksil na pagpatay, asasinato; 

(2) panghaharang sa daan upang magnakaw, holdap; 

mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 705

Aanhin ko

AANHIN KO

aanhin ko ang magandang buhay sa laya

kung kalayaan ng uri't bayan ay wala

mas nais kong kumilos para sa adhika

tungo sa lipunang makatao ngang sadya

aanhin ko ang sinasabing karangyaan

kung sa burgesya't kuhila'y sunud-sunuran

kung manggagawa'y napagsasamantalahan

kung karapatang pantao'y niyuyurakan

aanhin kong naroroon sa toreng garing

na dinadakila sa tula'y trapo't praning

mabuti pang tumula sa masa't marusing

kaysa malinis daw ngunit budhi'y kay-itim

inaamin ko, ako'y isang aktibista

sa panulat at lansangan nakikibaka

pinaglalaban ang panlipunang hustisya

na buhay na'y alay para sa uri't masa

- gregoriovbituinjr.

07.10.2022